Türkiye'nin Gül Bahçesi; ISPARTA

Mis Kokulu Gül Şehri; ISPARTA

İnsanın günlük yaşamında çok özel bir yeri olan gül; aşkın, güzelliğin, sevginin ve saygının ifadesini en güzel bir şekilde bünyesinde toplayan bir çiçektir.

Kuzey yarım küre bitkisi olan gülün orijini Doğu Asya'dır. Kesin olmamakla birlikte gül yağı ve gül suyunun ilk olarak İran veya Hindistan'da üretildiği, buradan Anadolu, Avrupa, Kuzey Afrika ve Doğu Asya'ya yayıldığı bildirilmiştir.

 

@goisparta

@ilk_defa_gidiyorum 

 

 

gül tarlası gülbahçesi ısparta gülleri 

 


ISPARTA GÜLÜ TARİHÇESİ

Fosil kaynaklı kayıtlara göre, gülün yeryüzündeki varlığı en az 35 milyon yıllık bir geçmişe sahiptir. Gül çiçeğinin insanlık tarihindeki yeri ve önemi ise en az 5000 yıllık çok renkli bir geçmişe dayanır. 

Anavatanı olan Orta Asya'dan ticaret yolu ile dünyanın diğer bölgelerine ulaşmış olan gül, güzel kokusu, tıbbi değeri ve beslenmedeki yeri dolayısıyla antik çağlardan beri efsanelere konu olmuş ve güzel kokunun peşinde olanlar için vazgeçilmeyen bir çiçek olmuştur. 

Hatta öyle ki, antik dönemde Fenikeliler, Yunanlılar, Romalılar için gül bahçeleri, en az buğday tarlaları ve meyve bahçeleri kadar önem taşımıştır.

 

 

gül festivali gül şenlikleri gül tarlaları ısparta

 

Gül kokusunu kalıcı yapmak için tarihte ilk yöntem antik çağlarda Mısır, Mezopotamya, Hint ve Çin gibi medeniyetler tarafından kullanılan yağlarla maserasyon (gül çiçeklerinin uygun yağlarda belli bir süre bekletilme yöntemi) olmuştur.

 

M.Ö. 3500'de keşfedilen su ile ekstraksiyon (belli metodlarla gül çiçeklerinin suda bekletilmesi ve sonra süzülerek bu suların kullanılması) yöntemi uygulanmıştır. M.Ö. 50'de insanlığın keşfettiği "ruhunu yakalamak" usulü yani damıtma ile elde edilen ürünler ortaya çıkmış, gülsuyu haline gelmiştir.

Son aşamada da bu gülsuyunun içindeki güzel kokulu yağ taneciklerini toplamak için çaba harcayarak gül yağı dediğimiz gül esansını elde etmek olmuştur.

 

Isparta gülü (1)

 


ISPARTA'DA GÜLCÜLÜK NASIL BAŞLADI?

Isparta da gülcülüğün binlerce yıl gerilere giden, eski, köklü bir tarihi yoktur. Isparta gülcülüğü, en çok 150 yılı bile geçmeyen bir tarihe sahiptir. Daha gülcülük Isparta'da bilinmez iken Burdur, Denizli, Çal yörelerinde Gül tarımının yapılmakta olduğu bilinmektedir.

Gülcülüğü Isparta'ya, Yalvaç ilçesinden gelip Isparta'ya yerleşen Meydanbeyoğlu, Mehmet İzzet'in oğlu İsmail Efendi getirmiştir. Bu getirişin de çileli, çok ilginç bir öyküsü vardır.

 

Isparta gülü (5)

 

İsmail Efendi her Isparta'lı gibi bilinçli, uyanık, yeni bir şeyler öğrenmeye, yapmaya susamış, kendine güvenli, çalışkan, sabırlı, hırslı, direnme gücü olan, inatçı kişiliğe sahip bir kişi idi.


İsmail Efendi, iyi bir medrese eğitimi almış ve kendini sürekli geliştirerek görüş açısı oldukça geniş bir kişi olarak yetişmiştir. Gülcüzade İsmail Efendi'nin ilk ticari teşebbüsü dokumacılık olmuş, çeşitli ustalardan aldığı bilgilerle kurduğu dokuma tezgahları sayesinde bu mesleğin Isparta ve Burdur çevresinde hızla yayılmasını ve bir çok kişinin bu mesleği öğrenmesini sağlamıştır.

1889 yılında Bulgaristan'a bağlı Kızanlık bölgesinden Denizli'nin Çal ilçesine gelen bir tapu memurunun gül çiçeğinden yağ elde edebildiğini öğrenmesi ile bu kişi ile mektuplaşmış ve Gülcülük üzerine geniş bilgilere sahip olmuştur. 

 

 

Isparta gülü (14)

 

İsmail Efendi gülyağı çıkarırken gerekecek suyu da "Bambullu Ceviz" denen yerden getirdi, bahçesine akıttıktan sonra sabırla ürün yılını beklemeye başladı.


İsmail Efendi komşu illere Burdur, Denizli, Çal yörelerine doğru bir geziye çıktı. Oralarda ne ekip dikiyorlar, topraktan nasıl daha çok gelir sağlıyorlar baktı, çekti. Gülcülük büyük oranda yapılır ise iyi para getirir, Isparta topraklarında da gül yetişir, kanısına vardı.

Hiç vakit geçirmeden otuz dekar toprak sağladı. Çukurları açtırdı. Çevrede bulunan süs güllerinin içinden yağ gülü olabileceklerden, fidanlar aldı. Otuz dönüm yerin otuz dönümüne de gül dikti.

 

 

gül festivali gül şenlikleri ısparta turları

 

 

Yeni dikilen gülün üç ile beş yıl sonra en iyi ürün vereceğini biliyordu. sabırla gül bahçesini aksatmadan suladı, yabani otları yoldu, çapaladı, o günlerin koşullarına göre zararlı böcekleri öldürücü ilaçlar attı.
Daha üçüncü verim yılı gelmeden gülyağı çıkarma işinde kendine gerekli olacak araçların bazılarını yerli ustalara Isparta'da yaptırdı.

Ustaların yapma güçlerinin dışında kalanları da Bulgaristan'a dek gitti; oradan aldı, geldi. Güzelce, noksansız bahçesine kurdu. Gülyağı çıkarırken gerekecek suyu da "Bambullu Ceviz" denen yerden getirdi, bahçesine akıttıktan sonra, sabırla üçüncü ürün yılını beklemeye başladı.

 

Isparta gülü (3)

 


Parasal yönden de sıkıntı, bunaltı içindeydi. Müthiş paraya gereksinmesi vardı. Büyük bir girişimde bulunmuş, atılım yapmıştı. Otuz dönüm toprak sağlamış, çukur kazdırmış, gül fidanlarını diktirmiş, gülyağı çıkarılmasında gerekli olacak araçlara da pek çok para vermiş, yatırım yapmıştı. İyi ürün alır, gülyağı çıkarır, eline toptan para geçerse, harcını borcunu ödemeyi düşlüyordu.

Dört gözle beklemekte olduğu üçüncü ürün yılı geldi. Don, kar, kış, rüzgar, yağmur, dolu... anlayamadığı bir tabiat olayı nedeniyle gül fidanları hiç çiçek vermediler.

Emekleri, harcadığı bunca para boşa gitti. Umudunu bir yıl sonrasına, dördüncü ürün yılına bağladı. O yıl da bahçesi iyi çiçek verdi; bu kez gülyağı çıkarma yöntemini bilmeyişi yüzünden başarılı olamadı.

 

Isparta gülü (2)

 

 

DELİRDİ KEÇİLERİ KAÇIRDI BU ADAM. ALLAH AKIL FİKİR VERSİN!

Gözler İsmail Efendi'nin üstündeydi. Halk, ilgiyle onu izliyor; yolda, sokakta, kahvede, handa evde yerde... hep onun bu girişimi konuşuluyor, çektiği emeğin, harcadığı paranın hesabı, kitabı yapılıyor, alaya alınıyor, eğleniliyor; "Delirdi, keçileri kaçırdı bu adam, Allah akıl fikir versin" deniyordu.

Gülcü İsmail Efendi, direnme gücünü yitirmedi. Kulaklarını çevrede söylenenlere tıkadı. Başarısızlığının nedenleri üzerinde durdu. Sordu, soruşturdu, inceledi, araştırdı. Çalıştı, çabaladı gülyağı çıkarma yöntemini en küçük ayrıntısına varana dek öğrendi. Kendini, bir sonraki ürün yılına iyiden iyiye hazırladı.

 

ısparta gülleri dünyada eşsiz

 


ÇUVAL ÇUVAL GÜL ÇİÇEĞİ; DESTE DESTE PARA

Kış mevsiminin soğuklu, karlı günleri geçip, gittiler. İlkbahar mevsimi gelir gelmez, Gülcü İsmail Efendi'nin bahçesinde bir diriliş, bir canlanma görüldü.. Bakımlı, tertemiz bahçedeki insan boyunu aşan gül ağaçları, önce yeşil yeşil yaprak, sonra da pembe gül tomurcukları vermeye başladılar.

Mayıs ayının ilk haftasında havalar ısınınca bahçe, top top koca koca yapraklı, pembe renkli güllerle, doldu kaldı.  Öyle de bir güzelleşmiş, iç açıcı olmuştu ki.. Güllerin içinden yanık yanık bülbüllerin sesleri geliyor, çevreye insanın iliklerine işleyen hoş bir gül kokusu yayılıyordu.

 

gül hasadı ısparta gül turları

 


Ne idi bu gül çiçeğinin bolluğu böyle? Görülmüş şey değil. Kadınlı erkekli yüzlerce kişi sabahın alaca karanlığında bahçeye geliyor, akşama dek çuval çuval toplanan gülleri taşıya taşıya bitiremiyorlardı.

Gül sezonu bir ay kadar sürdü. Gülcü İsmail Efendi de eline geçen bu fırsatı çok iyi değerlendirdi. Binbir güçlük, zorluk, çile ve çaba.. ile üretmeyi başardığı katkısız arı "Gülyağı" ve "Gül Suları" nı değerince sattı; eline parasını aldı.

İlk iş olarak her doğru, dürüst, namuslu... insanın yaptığı gibi borçlarını ödedi. Yeni bir ev yaptırdı. Evini de o günün gelenek, görenek, töresine göre dayadı, döşedi. Daha elinde pek çok parası kalmıştı. Bunu da çarçur etmedi; otuz dönüm gül bahçesini 50, 75, 100... dönüme çıkarmak, yaptığı gülcülüğü daha da büyütmek, genişletmek işinde kullandı.

 

ISPARTA GÜL TARİHÇE

 


TOPRAKLARIMIZA BİZDE GÜL DİKELİM. GÜLCÜLÜKTE İYİ PARA VAR!

Isparta halkı, İsmail Efendinin deneyinden, Isparta topraklarının gül yetiştirmeye çok elverişli olduğunu öğrenmiş oldu. Gülün iyi para getirdiğini de gözleri ile gördükten sonra "Tarlalarımıza bizde gül dikelim, gülcülükte iyi para var!" demeye başladı.

Gülcü İsmail Efendi, kıskançlık, çekememezlik etmedi. Gül dikecek olanlara yardımcı oldu. Karık nasıl açılır gösterdi. Fidan dikiminde başlarında bulundu.

 

ısparta gül bahçeleri gül hasadı ne zaman

 

Bir kaç yıl içinde de her yere gül dikilmiş, Isparta Kenti de Gül Bahçeleri'nin içinde kalmış oldu. Isparta bundan sonra gül üretmesiyle tanındı, gülcü oluşuyla da anıldı.

 

- Bilgiler Isparta İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü'nden alınmıştır. 

 

ISPARTA'DA İLK DEFA GEZİLECEK YERLER

  • Eğirdir Gölü (Yedi Renkli Göl)
  • Akpınar Köyü Seyir Terası
  • Kuyucak Köyü
  • Kuşcular Köyü
  • Çukurören Köyü
  • Davraz Kayak Merkezi
  • Tırmanış Rotaları
  • Pisidia Antiokheia Antik Kenti
  • St. Paul (Aziz Paulus)
  • Barla Köyü
  • Çeşnigir Paşa Camii
  • Aya Georgios Kilisesi
  • Barla Roma Köprüsü
  • Barla Osmanlı Köprüsü I - II
  • Ahi Hoca (Ahırcı) Çeşmesi
  • Ak Ahmet (Akmescit) Çeşmesi
  • Baş Mahalle Çeşmesi
  • Pazar Mahalle Çeşmesi
  • Kültür Evi I - II
  • Barla Dağı
  • Gelincik Dağı
  • Çamdağı Mesire Yeri
  • Anıt Ağaçlar
  • Barla'nın Turizm Potansiyeli
  • Senitli Yaylası Kalıntıları
  • Beyşehir Gölü Ve Çevresi
  • Başpınar Tabiat Parkı
  • Timbriada Antik Kenti
  • Kovada Gölü Milli Parkı
  • Yazılı Kanyon Tabiat Parkı
  • Pisidia Antiokheia Antik Kenti
  • Melikler Yaylası
  • Aksu Zindan Mağarası
  • Adada Antik Kenti
  • Pınargözü Mağarası
  • Kirazlıdere ve Gökçay Mesir
  • Dedegöl Dağı
  • Gölcük Tabiat Parkı
  • Uluborlu Kalesi
  • Dündarbey Medresesi
  • Kızıldağ Milli Parkı
  • Kapıkaya Harabesi
  • Firdevs Bey Bedesteni
  • Tarihi Isparta Evleri
  • Yaka Kanyonu
  • Sığırlık Kalesi
  • Karacaören Barajı
  • Veli Baba Külliyesi
  • Eski Üzüm Pazarı
  • Aya Payana Kilisesi / Baniya Kilisesi
  • Mada-Kazak-Kumluca Adası
  • Yukarı Gökdere Kasnak Meşesi Tabiat Koruma Alanı
  • Keyhüsrev Kervansarayı / Eğirdir Hanı
  • Zengibar Kalesi
  • Atabey Ertokuş Kümbeti
  • Aksu Zindan Roma Köprüsü
  • Aya Georgios Kilisesi
  • Demirci Mehmet Efe Konağı
  • Süleyman Demirel Demokrasi Ve Kalkınma Müzesi
  • Anaboura Kalesi
  • Alaca Mescit
  • Timbriada Antik Kenti
  • Zorzila Harabesi
  • Senitli Yaylası Kalıntıları
  • Avşar Hamamı
  • Aslanlı Çeşme

 

ISPARTA VE GÜLLERİ HAKKINDAKİ DİĞER İÇERİKLERİMİZ

ISPARTA GÜLÜ 'Her Derde Deva'

ISPARTA GÜLLER DİYARI

 

 

KEŞFET